آفتاب ایلام -   پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی و ترسیم قواعد حضور مردم از طریق قانون اساسی در انتخاب شدن(کاندید شدن) و انتخاب نمودن(رأی دادن) بیش از چهار دهه می گذرد. در این مدت 27 دوره انتخابات مختلف برگزار گردیده که بطور میانگین هردو ساله یک انتخاب در سطح محلی( انتخابات شوراهای شهر و روستا) استانی( مجلس شورای اسلامی و خبرگان) و ملی(ریاست جمهوری) برگزار شده است.

                  به یقین می توان گفت مردمی ترین شکل و محتوا در فرایند انتخابات حضور مردم در پای صندوق های رأی وگزینش نمایندگان مجلس شورای اسلامی از نظر کمی و کیفی می باشد. هر چند سایر فرصتهای انتخابات نیز همین صبغه و ویژگی را دارا هست. اما در جریان انتخابات مجلس شورای اسلامی است  که فرصت و امکان حضور برگزیدگان بیشتری از اقصی نقاط کشور و اقشار(اقوام) و سلایق و گرایش های سیاسی، مذهبی و فرهنگی فراهم می گردد. خاصتر انتخاب 290 نفر نماینده در این دوره از سراسر کشور موید این نظر است. از طرفی قوه مقننه با وجود صراحت و موقعیت خطیر آن در قانون رسمی کشور(دوژوره) و عرف(دوفاکتو) همیشه از حساسیت بیشتر و مشارکت حداکثری حوزه های انتخابی کشور به فراخور تنوع فرهنگی، زبانی و جغرافیایی بهمراه داشته است.نمایندگان مجلس شورای اسلامی بر اساس ویژگی های تدوین شده و اختیارات قانونی که برای آن مقرر می باشد، از جمله قانونگذاری و نظارت بر اجرای قوانین(برنامه و بودجه) و همچنین بواسطه ابزارهای مهم نظارتی از جمله رأی اعتماد به وزیران، استیضاح آنان و حق اظهار نظر در همه مسائل داخلی و خارجی کشور مطابق اصول 76 و 90 قانون اساسی بدین جهت از توانمندی و قدرت مانور متمایزی در حوزه های تصمیم گیری و تصمیم سازی کشور برخوردار است. براین اساس نمایندگان مجلس شورای اسلامی با استفاده از اهرامهای مورد اشاره  ، نقش بی بدیلی در تحقق توسعه ملی و منطقه ای و ترغیب دیگر قوا از جمله قوه مجریه(دولت) در این راستا دارد.

         با این مختصر اشاره، اهمیت و نقش بارز مجلس شورای اسلامی در سطح کلان(ملی) و حوزه انتخابیه(منطقه) کاملاً محرز است. دراین جستارمسئله مهم مورد نظرو قابل بحث شرایط جمعیتی و جغرافیایی حوزه های انتخابیه استان ایلام می باشد که بطور ساختاری اثر محدود کننده ای در تک گزینه ای بودن نماینده داشته و از طرفی شرایط مورفولوژیکی و تراکم جمعیتی بهمراه سایر عوامل، تاثیر بازدارنده ای در نگرش جمعی و گزینش کیفی کاندیداها داشته است. برون داد این امر موجب گردیده در نهایت نگاه و تحلیل عامه مردم و خواص در سوابق نامزدها و برگزیده گان استان را گاهی به ناکارآمدی ویا خاص گرایی و یا بخشی نگری متهم شوند. این ذهنیت موجب گردیده نمایندگان پیشین وبعضی رجل علمی و سیاسی که دارای برنامه کلان و بلند مدت و هدایت سرمایه ملی در توسعه منطقه ای بوده بخاطر این تصورات و دلایل دیگرکه فرصت طرح ان در این مقال نیست، حضور در آزمون مردم خواهی را مجدداً و یا اصلا تجربه ننمایند. بعبارتی عطایش را به لقایش بخشیده و مسیر دیگری در مسئولیت پذیری انتخاب نمایند. البته همانطوری که عنوان شد، شکل گیری این سیکل(حضور یک بار برای همیشه) فرازی از آن مربوط به شرایط محدود کننده(ناخواسته) است که پیش تر عنوان شد. قلت نمایندگی یا (منفرد بودن)، دامنه . تنوع وسیع مشکلات و خواسته های مردمی و ناهماهنگی بین نمایندگان استان و بین استانی(غرب کشور) و در سطح خرد ویژگیهای فردی نماینده، منجمله ضعف قدرت چانه زنی و سابقه سیاسی، فقدان تجربه و دانش سیاسی و مدیریت در سطح ملی دانست. حاصل این فرایند به ایجاد نگرشی«جزئی نگرانه» در مسیر«مالرو» جذب اعتبارات ملی، یا ابتر ماندن پزوژه های ملی در منطقه و در نتیجه اقناع شدن نماینده به دریافت محدود بودجه های(جاری) برای حقوق پرسنل (حقوق بگیر) و اقشار و خانواده های تحت پوشش نهادهای حمایتی در فرایند زمانی کوتاه مدت(شب عیدی) می گردد. از طرفی نمایندگان استان و در سطح گسترده غرب کشور از سپیده دم مسئولیت، فرصت قانونی (مقدس) وکالت را، بخاطر عدم وحدت رویه و فقدان نگرش کلان نگر توسعه همه جانبه حوزه مربوطه را برای چند دهه از دست داده اند. در صورت وجود این شاخص«سهم خواهی»استانی و بین استانی(غرب کشور) با وجود شرایط و منابع سطحی و تحت ارضی بالقوه منطقه می بایست، امروز شاهد بلوغ و شکوفایی ابعاد عمرانی، اقتصادی، صنعتی و فرهنگی از جمله شبکه های ارتباطی(زمینی، هوایی و ریلی) صنعت توریسم و فرصتهای گردشگری و اشتغال زایی که بر اهل فن پوشیده نیست، می شدیم. البته شکل عمده ای که نمایندگان استان در گذشته داشته اند این است که به همان اندازه که در سطوح کلان(ملی) از توانمندی و قدرت چانه زنی ضعیف بوده اند، در مقابل جهت جبران این رخوت با دخالت و تاثیر گذاری در انتصاب و جابجایی مدیریت ها و نزدیک بینی(خاص گرایی) بصورتی دیگر نماد نمایندگی خود را در حوزه مسئولیت نشان داده اند. در برهه ای از زمان که بسیار نادر بوده است اگر نماینده ای توانایی و قدرت مانور در تصمیمات و چانه زنی در سطح ملی(ساختاری) داشته است در سطح منطقه(استان) باپسروی و انفعال عمل نموده است، در نتیجه تصمیمات و سیاست های اعلام شده وی فقط از لسان خارج و در مرتبه عمل ابتر مانده است. موضوع مهمتر دیگر اینکه باید اذعان نمود مردم هرچند در عملکرد خود و حضور در پای صندوقهای رأی و نمایش اراده خود نمره قبولی و گاه خیره کننده ای داشته اند، اما باید اعتراف نمود بعضی مواقع ناکارآمدی نمایندگان حاصل تقابل و رقابت(قومی) دیروز ما بوده است. و همان بذری (رأی) است که مردم کاشته اند ،همان نیز برداشته اند. لذا جا دارد مردم فهیم و شریف استان که در طول دوره طلوع و تثبیت جمهوری اسلامی نقش خطیر خود را  همیشه در سخترین شرایط بخوبی ایفا نموده اند ، امروزه نیز با دقت نظر و حضور حداکثری در 2 اسفندماه بعنوان شرط لازم عمل نمایندو همچنین وظیفه مهمترتحت عنوان شرط مکمل و کافی و مسلم همان نظارت و پیگیری مطالبات حوزه پس از انتخاب از طریق مصادر قانونی از جمله شوراهای شهر و روستا، ائمه جمعه و جماعت، جناح های سیاسی و فرهنگی علی الخصوص از طریق نیروی علمی و نخبگان محلی تکمیل نمایند. بدین جهت نمایندگانی را که با آرای مردم بالا رفته وادار نمایند در فرصت های متوالی و مستمر  در طول چهار سال در حوزه انتخابیه پایین آمده و پاسخگوی خواسته ها و اقوام حوزه خود بطور عملی باشند.

      موضوع دیگر قابل طرح در این نوشتار اینکه با وجود کثرت کاندیداها در مجموع استان در نهایت سه نفر برگزیده خواهد شد. به لحاظ تعدد کاندیدا و امید حضور حداکثری مردم در شهرستانهای استان اما به نظر چشم انداز و تحلیل اهل نظر، گزینش نهایی به احتمال قریب به یقین به دور دوم کشیده خواهد شد. براساس تاریخچه انتخابات دوره های گذشته و رقابت بین کاندیداهای استان گزینه نهایی بطور سنتی از قبایلی که دارای بیشترین جمعیت واقبال سایر قومیت های  مختلف بوده است. بطور ضمنی می توان این امر را ناشی از شرایط جمعیتی مناطق و تحت عوامل سلبی و ایجابی، بنوعی متأثر از تعصب و گاه تسامح مناطق مزبور و همچنین ویژگیهای محول(قومیت،زبان ...)، محقق(تخصص،شایستگی...) افراد کاندیدا دانست. در این دوره شرایط کاندیدها و ویژگیهای متمایز کننده آنان نسبت به گذشته تا حدودی رقیقتر و بالسویه بوده و حداقل در روی کاغذ چنین انگاشته می شود. با وجود اینکه در هر شهرستان بومیان و قومیت ها بیشترین اقبال را در کسب آرا ماخوذه دارند اما بنظر می رسد نتیجه  ماراتن انتخابات  در پایان روز 2 اسفند رقم نخواهد خورد و این ماراتن  بویژه در حوزه جنوببه دور دوم  بدون شک کشیده خواهدشد .

        مسئله اساسی دیگر، تحت عنوان نقدی بر عملکرد نمایندگان این استان که از پیش تاکنون بوده و در آینده بر آن تاکید نمود ، به نظرنگارنده وتلویحا اهل نظر، ضعف  عملکرد در سیاست های نظارتی است. به طور نمونه درحوزه جنوبی استان  توسعه زیرساختها و شبکه ارتباطی(راه های زمینی) بین 3 شهرستان دهلران، آبدانان، دره شهر و ... می باشد.  مشکلی که قریب به اتفاق مردم استان با مصائب آن دست به گریبانند و بجای ایجاد همگرایی حوزه های شمالی و جنوبی استان و تسریع وجوه اشتراک و ارتباط آنان ،موجب افتراق شهرستانهای  فی مابین استان شده است. بطور مثال تنها راه ارتباطی پر فراز و فرود بین شهری دهلران و آبدانان و وضعیت صعب وپر پیچ و خم آن به شهرستان دره شهر از طریق کبیرکوه است. امروزه با وجودگذشت بیش ازیک دهه ازشروع پروژه احداث تونل کبیرکوه هنوزبخاطر دلایل فنی و اعتباری و ضعف مدیریتهای نظارتی و اجرایی به بهره برداری نرسیده است.  راه ارتباطی مسیرآبدانان به میمه و ملکشاهی و یا زرین آباد به دهلران بلحاظ کمی و کیفی و شرایط فنی بسیار خطرناکی داشته، بویژه درفصول  بارندگی به لحاظ صعب العبور بودن و ریزش کوه وضعیت آن برای عام وخاص کاملا مبرهن است.همچنین می توان داستان تکراری وبعبارتی راه تاریخی و باستانی! ایلام به دره شهر که مسیرهای سه شهرستان بدره و دره شهر و آبدان را بهم متصل می کند می باشد اشاره نمود .راه ارتباطی  که می تواند کریدور ارتباطی حال و آتی چندین استان همجوار به مرکز استان و راه برون رفت استان در ایام خاص( اربعین) باشد ، متاسفانه هنوزهم مشمول عمکرد نا محسوس( مورچه وار) پیمانکاران نا کارآمد و بخاطر بده بستانهای همیشگی ناظر و پیمانکار، در این حوزه شده است. خروجی این عملکردموجب  تاثیر بازدارنده ای در بهره مندی از فرصتهای اقتصادی، تفریحی و فرهنگی و در نهایت همگرایی شهرستان های حوزه جنوب وشمال داشته و دارد. قریب نمایندگان قبلی نه ناظر به پیگیری و اتمام این پروژه ها دردوره کسوت خود بودند و نه دیگر اکنون احاد این دیار دستشون به خرمایی نخیلشان حتی در مطالبات شخصیشان می رسد! آنها یکه  رفتند بواسطه نزدیک بینی شان! بیلان  کاری شان اظهر من اشمس هست . اما سخن بنده بعنوان کوچکترین  فرد این سامان به منتخبان آینده و مستاجران بهارستان است .از زبان حال این خطه باید گفت آقایان کاندیدا به کجا چنین شتابان! بدانید  این فرصت چهار ساله ، تاریخ انقضای دارد،همچون ابر بهاری این فرصت  میگذرد. بهردلیل و بهرشیوه که برنده انتخابات شدید و اگر در آزمون مردم داری حداکثر آرا کسب نمودید، مهمتر آن است که قهرمان و پهلوان خدمت به مردم بمانید تا در پس گذشت ایام و در اذهان عامه مردم به نیکی از شما یاد نمایند. در صورتیکه شوق حضور مجدد برای همین کسوت نمایدنگی داشتید باید ازهمان آغاز،  شروط  واسباب قهرمانی و منش مردم داریتان را تکرار نموده و بیش از پیش التزام به دیگر خواهی و همه خواهی نه قومیت خواهی را عملی نمایند .

        از دیگر موارد و مشکلات قابل طرح ، شبکه های ارتباطی در درون و مسیرهای خروجی استان در حوزه جنوبی بطور مثال  می توان به مسیر آبدانان به خوزستان یا راه بین استانی دره شهر به  پلدختر (لرستان) که بلحاظ کمی(طول) و کیفی(عرض) فاقد استاندارد های لازم برای شبکه حمل و نقل انسانی و اقتصادی می باشد. همچنین مسیر دره شهر به مرکز استان نیز با وجود سابقه اصلاح و تعریض(احداث پل ها) اما هنوز هم مشمول گذر زمان و حکایت عملیات های اصلاح بی پایان  عمرانی می باشد. از طرفی به اتمام نرساندن پروژه ایلام، حمیل و جاده بین المللی منتهی به مرز مهران وجاده قاضی خان و کمر بندی ملکشاهی و پل ورودی تفکیکی مسیر شهرستان ملکشاهی وقطعه میش خاص(بخش سیوان)...  از جمله مواردی است که در این بین، ناشی از ضعف مدیریت اجرایی و  نقش کمرنگ نظارت نمایندگان از گذشته هایدور تا کنون  بوده است.. اما سخن بنده بعنوان کوچکترین و کمترین این سامان به منتخبان آینده است. اکنون در فرصت معرفی خود و کسب تخصص شجره شناسی و پل زدن با واسطه و بی واسطه ، نسبی یا سببی با قومیت ها در جهت جذب آرا در اتاق فکرتان  خوب ب دانید، پس از کسب صدارت نماینگی مجلس دچار اشتباهات نماینگان اسبق و اهتمام صرف به مقربونتان نشوید.

     اما از دیگر مسائل که به عملکرد نمایندگان مسبوق این استان بر می گردد، بحث برخورداری از مواهب همجواری استان با کشور عراق می باشد ، باوجودمصوبات متعدد در دولت های مختلف و تخصیص مناطق آزاد و فرصت های سرمایه گذاری اقتصادی و خدماتیاما بخاطر عدم سرمایه گذاری زیر بنایی از جمله در بخش های  از جمله گردشگری و توریسم سلامت و یا صنایع تبدیلی ، صنایع بسته بندی تجاری و همچنین باتوجه به روان آبهای وسدهای  موجود و زمینهای حاصلخیر مستعد استان مانندگشت انواع محصولات باغی و زاراعی ، شرایط مناسب پرورش دام و طیور بواسطه شرایط اقلیمی (چهار فصل بودن)  اما شوربختانه مصوبات و برنامه ها تدوین شده و اعلام شده  مذکور همانند سایر استانها مطابق با نرم و پیش بینی لازم تحقق نیافته است. شاید بخشی از آن ناشی از فقدان تعامل هدفمند و سازنده و راهبردی نمایندگان با مسئولان استانی و کشوری در اجرایی شدن پروژه ها و مصوبات دانست. بهرحال امید آن داریم حال که در نظام جمهوری اسلامی و حاکمیت مردم سالاری دینی بار دیگر فرصت ذی قیمت ترسیم سر نوشت چهارساله قوه مقننه در سطح ملی و منطقه ای قرار داریم، از محدودیت و سیاست های انفعالی گذشته درس آموخته و همه با هم با اصلاح دیدگاه در مقام انتخاب کننده(رأی دادن) و کاندید برگزیده در فردای انتخاب(تصمیم سازی) همراه با اتحاد و یکدلی مسئولان اجرایی استان، حول خواسته های مردمی و خرد جمعی مسیر صعب توسعه استان و میزان جدا افتادگی از گذشته دور نسبت به سایر مناطق برخوردار با توسل و توکل بر قادر متعال و صبر و شکیبایی پشت سر گذاشته و بیرق توسعه ملی و همه جانبه ی منطقه ای را به اهتزاز درآورده و مواهب شیرین توسعه را به کام قاطبه مردم و محرومین این دیار بچشانیم. امید است با تحقق این امر در پیشگاه قادر متعال یومئذا ناضره(روسفید) باشیم. انشاء ا....